Creative Commons Türkiye Topluluğu 15 Mart 2023 tarihinde MEF Üniversitesi Kütüphanesi ev sahipliğinde Açık Kültür Çalışmaları Planlama ve Değerlendirme Çalıştayı’nı gerçekleştirdi. Bu Çalıştay’da açık kültür alanında çalışmaları bulunan on iki farklı kurum, sivil toplum kuruluşu ve kültür platformlarının temsilcisi, yapılan ve planlanan çalışmalar hakkında bilgi paylaşmak ve işbirliği olanaklarını konuşmak için bir araya geldi.

Çalıştay’ın bir sonucu olarak, Türkiye’de açık kültür faaliyetleri konusunda farkındalık artırmak, açık kültür ilkelerini yaygınlaştırmak, gereksinimlerin altını çizmek ve gelecek yıllarda gelinen düzeyi, alınan mesafeyi değerlendirmeye yardımcı olması amacı ile bu bildirgeyi yayınlıyoruz.

Açık kültür kamunun bilgiye, entelektüel, sanatsal ve kültürel miras kaynaklarına ücretsiz ve minimum telif kısıtlaması ile erişimi ve paylaşımı anlamına gelmektedir. Kapsayıcılık, eşitlik, toplumun her kesiminin temsili, kamu yararının gözetimi, şeffaflık ve yeniden kullanılabilirlik ilkeleri açık kültürün inşası için vazgeçilmez öğelerdir.

Açık kültür bir şemsiye kavram olarak içinde açık erişim, açık lisans, açık bilim, açık veri, dijital kültürel mirasa erişim, açık eğitim, açık kaynak, açık yazılım, açık donanım, özgür yazılım bileşenleri başta olmak üzere erişim ve çalışma süreçlerinin açıklık ilkeleri ile gerçekleştirildiği tüm faaliyet alanlarını kapsamaktadır.

Bu sayılan alanlarda farklı ölçek ve kapsamda sürdüğümüz çalışmalar bağlamında, aşağıdaki konuları ülkemizde öncelikli olarak ele alınması gereken sorunlar olduğunu gözlemlemekteyiz:

1. Açık kültürün her alanında toplumsal farkındalığının artırılması,
2. Politika yapıcıların, karar vericilerin açık kültürü tüm öğeleri ile gündemlerine alması, politikaların geliştirilmesi,
3. Kamu malı haline dönüşen dijital kültür mirası eserlerin ve bunların üst verilerinin halkın erişimine kamu malı statüsü ile, uluslararası üst veri ve alt yapı standartlarına uygun olarak internet üzerinden erişime açılması,
4. Açık kültür alanında çalışan sivil toplum kuruluşları, gönüllü topluluklar, ilgili kamu kuruluşları ve bakanlıklar vb. tüm paydaşların ortak iletişim zeminleri yaratması, eşgüdümlü çalışmalar yürütmesi,
5. Doğal afetler gibi zamanlara hazırlık kapsamında; teknik standartlar, yasal gereksinimler, etik ilkelere bağlı kalmak koşulu ile, dijital veri paylaşımı, platformların verimli ve koordineli kullanımı, sistemlerin birlikte çalışabilirliği, imece/kitle kaynak kullanımı gibi konularda ulusal düzeyde eşgüdümlü planlamalar yapılması.

Açık kültür alanında faaliyet gösteren, çalışmaları bulunan, kurumsal hedefleri ve toplumsal sorumluluğu olan paydaşlar olarak, bildirgenin yukarıda belirtilen amaçları ve sıralanan öncelikli konular etrafında kolektif çalışmanın gücüne inanıyoruz. Bu kolektif çalışmayı Açık Kültür Ağı çatısı altında, küresel açıklık ilkelerini gözeterek ve sıralanan konulara öncelik vererek sürdüreceğiz.